Γραπτό μήνυμα μιας κουφής

Η αίσθηση του κόσμου ήταν λειψή,

από τη γέννησή μου ως τώρα.

Στο ιστορικό μου γράψανε : κουφή

κι έτσι έμεινε - μια κούφια ώρα.

Μες στο μυαλό μου, ωστόσο, η μελωδία

με κατακλύζει, πλημμυρίζω από ήχους.

Των τραγουδιών διαισθάνομαι την αρμονία

κι έτσι συχνά μεθώ απ' τους στίχους.

Τον κόσμο σας ποθώ να τον διαβάσω

στα στρόγγυλα σημάδια στο χαρτί.

Της γλώσσας τα μυστικά να εξιχνιάσω

- ποτέ μου δε βολεύτηκα στην άκρα σιωπή.

Εντάχτηκα στη σκέψη σας, των ήχων

- το φλοίσβισμα, το θρόισμα και η ριπή του ανέμου

και μέσα τα χτυπήματα της πόρτας και των τοίχων -

ήχοι που δεν τους άκουσα στ' αλήθεια εγώ ποτέ μου.

Κι ωστόσο, στα ποιήματα με σπρώχνει η φαντασία.

Τη γλώσσα σας χειρίζομαι και σας τη στέλνω πίσω.

Να αφουγκραστείτε εδώ κι εσείς μία στιχομυθία

που - αν και κουφή - μπορώ να εκφωνήσω ...

Σοφία Κολοτούρου
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

Ανομήματα

Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν νωρίς την Ηθική
- δήθεν με νίβουν μ' ανομήματα αιώνων.
Κι εγώ, ιέρεια στης Λαγνείας τη σπονδή,
Εκάτη, Αστάρτη, ηδονών μα και δαιμόνων
σε μιαν αντίληψη του κόσμου αρσενική.

Είμαι η Γυναίκα και μου φόρτωσαν καιρό την Ενοχή
- δεν έχουν οι αμαρτίες μιαν όψη μόνον.
Κι εγώ, στου Ανήθικου δοσμένη τη σπουδή,
με μίση και κατάρες τόσων χρόνων,
στα φαύλα και τα κρείττω η πηγή,

είμαι η Γυναίκα, που παλεύει την πληγή.

Σοφία Κολοτούρου, 11.7 - 2.8.2000
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

Ανομήματα

Μετά από περιοδική αλληλογραφία δύο περίπου ετών, γνώρισα τη Σοφία Κολοτούρου από κοντά χτες το βράδυ κατά την παρουσίαση του βιβλίου της, Αν-επίκαιρα ποιήματα, στο αναρχοαυτόνομο στέκι Buena Ventura στην οδό Διαλέττη της Θεσσαλονίκης. Δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να ρωτήσω αν το στέκι αυτό πήρε το όνομά του από τον θρυλικό ηγέτη των αναρχικών στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, Buenaventura Durruti. Διαπίστωσα όμως κάτι για το οποίο ήδη ήμουν βέβαιος. Ότι η Σοφία και ο άντρας της, Νίκος, είναι συμπαθέστατα παιδιά. Να σημειωθεί ότι ο ελεύθερος αυτός χώρος είχε δεχτεί βομβιστική επίθεση από φασιστικά στοιχεία αργά την προηγούμενη νύχτα, ευτυχώς χωρίς ανθρώπινα θύματα.

Τα δύο τελευταία ποιήματα του Νίκου Καρούζου έγιναν δεκτά από τους αναγνώστες με αμήχανη σιωπή. Είμαι περίεργος να δω τώρα αν τα γυναικεία «ανομήματα» ανά τους αιώνες θα προκαλέσουν περισσότερα σχόλια. Διανυκτερεύουν πάντως για να μας θυμίζουν ότι οι πραγματικοί ένοχοι σπάνια κάθονται στο σκαμνί.

Το εκκρεμές της Κοινής Γνώμης

... Η Κοινή Γνώμη καλοκουρντισμένη,
κινείται ρυθμικά στις δυο γραμμές,
όπως πάντα, σαν εκκρεμές ...
Νίκος Καζανάς, Ένα Καλοκαίρι

Φοβάμαι τον καρκίνο και το AIDS
και στην κλεψύδρα, κόκκους τις στιγμές
το χρόνο μου μετράω, καλός πολίτης,
- που, στα κρυφά, διαβάζω και το Strange
με θεωρίες συνωμοσίας τρανταχτές -
τη σκέψη μου τραβάνε, σαν μαγνήτης

στης Κοινής Γνώμης το αέναο εκκρεμές.

Τους Πύργους τους φοβάμαι, μήπως πάλι
κομμάτια γίνουν και τους πάρει το ποτάμι
- και τους ανθρώπους, ως φορείς των μικροβίων,
τον ουρανό, που θα μου πέσει στο κεφάλι,
λιμούς, σεισμούς, πλημμύρες και τσουνάμι
και το θυμό φοβάμαι ηφαιστείων -

και τρέμω με το μαύρο μου το χάλι.

Φοβάμαι σπίλους κι ύποπτα εξογκώματα,
τους εμετούς, το βήχα, τον ιδρώτα,
την κυτταρίτιδα σαφώς και τις ρυτίδες,
- σ' ένα τσεκ απ αλλάζω χίλια χρώματα,
τα φάρμακά μου παίρνω, πρώτα-πρώτα -
ζητώ να καλυφθώ με προσωπίδες

κι η σκέψη λιγοστεύει τις ελπίδες.

........................................................................

Φοβάμαι, όπως με μάθαν να φοβάμαι
και σκέφτομαι όπως θέλουν να σκεφτώ
-πολίτης της Καινούριας Εποχής,
ελεύθερες πληροφορίες δεν θυμάμαι,
γλιστράω σ' ένα θάνατο αργό,
ακόλουθος, στο βάθος ευτυχής -

γρανάζι ως το τέλος μηχανής.

1.4.2005

Σοφία Κολοτούρου
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

Ημεδαπός εξόριστος

στον Γκάζι Καπλάνι

Η πόλη αλλάζει κι ίδια μένει, χωνευτήρι
των Βαλκανίων – πλέον των δύο αιώνων -,
Ρώσων, Κινέζων, μαύρων απ’ τη Νιγηρία.
Και ο Ημεδαπός Εξόριστος, στο παραθύρι,
σαν θέατρο προγόνων κι επιγόνων
της πόλης ξεδιπλώνει μια ιστορία.

Στον ίσκιο της Ακρόπολης, σαν όπως
που του Ψυρρή η μόνη χουρμαδιά
από τη γέφυρα φαινόταν του Ιλισσού
- κι έπειτα, πλήθος Βαυαρούς ο τόπος
πλημμύρισε, με σχέδια αρχιτεκτονικά -
κι η πόλη, ως την Πύλη τ’ Αδριανού.

Κι αργότερα, μπουλούκια εξ επαρχίας,
στα χίλια εννιακόσια κι ο Καβάφης
κι ο Παλαμάς, να γράφουν στην Αθήνα.
Δεντρόφυτη η πλατεία Ομονοίας,
μια συνοικία να μοιάζει της Ανάφης,
στο Ζάππειο κυρίες μ’ ομπρελίνα.

Απ’ το ειδύλλιο, η νέα καταστροφή
(λίγο μετά αυτοκτονεί ο Καρυωτάκης):
Πρόσφυγες μύριοι από τη Μικρασία
κι η πόλη απλώνει τόσο, παρεπιδημεί.
Σε παραγκούπολη τα σπίτια της ανάγκης,
Βύρωνας, Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία.

Μιλιούνια ανθρώποι, κατεβαίνουν ολοένα
και ερημώνουν τα ορεινά χωριά.
Βουνίσιοι και καμπίσιοι, τώρα αστοί.
Κι η πόλη, να επεκτείνεται αφρισμένα,
σαν κύμα στα παράλια, στα βουνά,
να καταπίνει ολόκληρη Αττική.

Μα ο αχός της ιστορίας στα Βαλκάνια
και στην Ευρώπη της Ανατολής ξυπνάει.
Το ντόμινο αρχίζει με το Τείχος,
στα σύνορα οι ανθρώποι, στα λιμάνια,
πλήθος που όλο τα φράγματα περνάει
- κι εντέλει, ο αστικός μας μύθος :

Στις γειτονιές τις ίδιες, των κατατρεγμένων,
τόσους αιώνες θέλει να γυρνάνε,
γύρω απ’ την πρώτη αρχαία χουρμαδιά.
Στη ρίζα της Ακρόπολης, στων ξένων
τις συνοικίες τώρα αλβανικά μιλάνε
και τρέμουν, μην τους ψάξουν τα χαρτιά.

Κι ο Ημεδαπός Εξόριστος γυρίζει
τις νύχτες, ίσκιος στο Μεταξουργείο,
στα ρώσικα μιλάει στους μετανάστες,
ενώ το χωνευτήρι εξαφανίζει
της ιστορίας κάθε ίχνος και στοιχείο
- αλλά ποτέ τις τάξεις και τις κάστες.

26.4.2005

Σοφία Κολοτούρου
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

Ρωγμές στη συνοχή του κόσμου

Kazimir Malevich, Suprematist Painting, 1916

Φώτα σβηστά. Χαζεύω απ' το μπαλκόνι.
Ένα ταξί περνάει, σαν ξωτικό
στη νύχτα, με τα φώτα του αναμμένα.
Ο επιβάτης κοντοστέκεται, πληρώνει
και φεύγει το ταξί στον ουρανό -
στην ανηφόρα θα στριγκλίζουνε τα φρένα.

Σκιές και ζέστη με κυκλώνουν βαθμιαία
και θα με πνίξουν μ' αναθυμιάσεις.
Το νυχτολούλουδο εκτοξεύει τ' άρωμά του
και διαποτίζει όλο το φράχτη, τη σημαία,
τους σκύλους, του λεωφορείου τις στάσεις
κι όσους ανθρώπους απαντούν στο κάλεσμά του.

Οι φοίνικες, τη νύχτα απλώνουν χέρια
για να ενωθούν στου δρόμου τις σκιές.
Τα πράγματα ξεφεύγουν τη μορφή τους
της μέρας τη ρουτίνα και μιζέρια,
γλιστρούν και φεύγουν - μαλακές υφές,
με εξωπραγματική τη σύστασή τους.

Σοφία Κολοτούρου
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

In memoriam

Μνήμη Ηλία Λάγιου

Ώρες πολλές, στο πνεύμα της μποτίλιας
που 'χει από χρόνια τόσα υποταχτεί.
Λυκόφως, ίσα πέφτει από της γρίλιας
τ' άνοιγμα η νύχτα - που αργεί.
Γύρισμα ο τροχός, πτώση της μπίλιας.
Να το ζερό : έχει ήδη τριπλοβγεί.

Τρεις ήταν, λέει ο μύθος ο αστικός
- και λέγανε για θάνατο στ' αστεία.
Γενιά μεταπολέμου, μαύρο φως -
σκεφτήκαμε να παίξουν μια κηδεία
για πλάκα ή για το θρύλο - ποιος
σαν φάρσα αναμασά την ιστορία;

Πιο ευάλωτος, το χάρισμα του Λόγου
μπέρδεψε στιγμιαία ο Ποιητής,
μ' ένα χορό αναίτιο του Ζαλόγγου,
με κάλεσμα μιας μυστικής φωνής
και μια σκηνή από θέατρο παραλόγου
να τώρα, παίζεται απ' τους τρεις:

Μπαλκόνι, τρίτος όροφος, βραδάκι
- αμήχανη η πράξη η τελευταία.
Χαλί απλωμένο μοιάζει το Κουκάκι.
Ζαλίζεται και στρέφει στη παρέα -
Θα πέσει; Δεν θα πέσει; Ένα γελάκι
στην ύστερη στιγμή του, τη μοιραία.

Ζυγιάζεται για λίγο στο μπαλκόνι,
ανάμεσα σε γη και ουρανό,
στον Καρυωτάκη η σκέψη του σιμώνει,
καθώς και στον Αλέξη Τραϊανό.
«Πατέρα, έρχομαι» μόλις που αρθρώνει
τρεκλίζει - κι αγκαλιάζει το κενό.

8.10.2005
ημέρα της κηδείας

Σοφία Κολοτούρου
από τη συλλογή Αν-επίκαιρα ποιήματα, 2007

Σοφία Κολοτούρου

Γνώρισα τη Σοφία πριν ένα χρόνο περίπου σε ένα φόρουμ, όπου είχαμε μια μεγάλη συζήτηση και διαφωνία για την ομοιοκαταληξία. Μου έκανε εντύπωση τότε η δύναμη και η ευγένειά της, ευγένεια πηγαία και αληθινή. Μπήκα στα ιστολόγιά της και διάβασα τα ποιήματά της και όλα τα άλλα θέματα, τα οποία την απασχολούν και την ταλανίζουν. Σας συνιστώ θερμά το ίδιο να κάνετε κι εσείς (http://kofosi.blogspot.com/ και http://members.tripod.com/~sofia_4/). Η Σοφία είναι γιατρός και ένα πραγματικά σπάνιο κορίτσι. Αυτή και ο Νίκος της ένα σπάνιο ζευγάρι. Διατηρούμε μια περιοδική αλληλογραφία και ελπίζω να μου δοθεί η ευκαιρία να τους γνωρίσω από κοντά όταν έρθουν στη Θεσσαλονίκη για την παρουσίαση της τελευταίας συλλογής της.

Η Σοφία γράφει κυρίως με ομοιοκαταληξία. Γεγονός που δεν την εμποδίζει να γράφει ποιήματα συγκλονιστικά. Το πιο συγκλονιστικό απ' όλα είναι, κατά τη γνώμη μου, το ποίημα που έχω αναρτήσει και θα διανυκτερεύσει τις παγωμένες αυτές νύχτες του χειμώνα. Ποιήματα σαν κι αυτό πρέπει πάντοτε να διανυκτερεύουν. Άνθρωποι σαν τη Σοφία πρέπει πάντοτε να διανυκτερεύουν. Τους έχουμε ανάγκη.