Ηδονικά φαντάσματα

Λέξεις πυροδοτούν τα μάτια
Στην άσφαλτο και το σκοτάδι
Θρυμματισμένα χέρια στον τόρνο και στην πλάνη
Ομίχλη σε ρείθρα και οικόπεδα
Ο χρόνος και πάλι στον πάγο
Πρόσωπα στο γκρίζο φως και βήχουν
Ξανά σκοτάδι άδειο
Ηδονικά φαντάσματα γυναίκες λησμονημένες
Συγκλονιστικές φωνές ερειπωμένες

Εκεί λοιπόν
Πάνω από την ομίχλη, τον παγωμένο Βαρδάρη
Σας σηκώνω ψηλά
Ψηλά από τον ματωμένο ουρανό
Και σας αφήνω

                                   Μάρτιος 1983

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Πάροδος Μοναστηρίου, 1989
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Ποτάμι

Μέσ' από την κάμαρή μου παγωμένο
Μ' ορμή περνάει το φοβερό ποτάμι
Όχι το 'που καθόταν  του Κίτσου η μάνα
Αλλά το άλλο που γυρισμό δεν έχει

Φεγγάρι τροχίζει τα σκοτεινά νερά

Στην τσακισμένη στέκομαι ακροποταμιά
Χτυπάνε τα δόντια στην ερημιά
Πράξεις ακαταμάχητης αναίρεσης
Ανεκπλήρωτες πράξεις μου μαυρίζουν την καρδιά
Ορμητικά νερά με πνίγουνε στις δίνες

Αγέρας παίρνει τη φωνή, τα λόγια σκορπά
Θολό ποτάμι στην παγωνιά κατέβαζε κλαδιά
Σώματα τσακισμένα κατέβαζε γυμνά
Και κατεβάζει τώρα όλες τις ερμηνείες του κόσμου

Έκτοτε
Όνειρα μ' εκβράζουνε στα εδώ χρόνια
Στη σιωπηλή αγριότητα του Σύμπαντος


Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Ονείρων Κοινοκτημοσύνη, 2002
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Ερωτικό

Στην αγκαλιά του κάθεται, με πάθος τον επιζητεί
Ρίγη την παίρνανε, λέξεις θαμπές ηδυπαθείς κυλούσαν
Στα στήθη την φιλά κ' εκείνη αναζητώντας τραυλίζει
Με γρήγορους ρυθμούς λευκό απογειώνεται περιστέρι.

Παλιούς τώρα ανακαλεί ήχους και χρώματα των λέξεων
Ανάδυση πανδαισίας εκβιάζει ηδονών απατηλών
Καθώς όλα φιλτραρισμένα στην άκρατη λογική ακινητούν
Άναρθρος μένει στην παγωμένη σιωπή του ονείρου. 

Στη φωτερή νύχτα ένα πιάνο κελαρύζει τρυφερά
Εικονες τώρα ανακαλεί η μουσική όρασης μυστικής
Με πάθος εκχειλίζουν φράσεις απόληξης σκοτεινής
Μια θερμοκρασία σάρκας από χείλη που τότε γεύτηκε. 

                                                           Μάιος 2007

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Σκοτεινή Ύλη, Ποιήματα 2005-2010
Συγκεντρωτική Έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Θα ζήσουμε όπως εμείς ξέρουμε

Πόσο δύσκολο έγινε να μιλήσεις
καθώς τα μάτια σε ερευνάνε
περιμένουνε ν' αδράξουν τις λέξεις σαν πουλιά στα δίχτυα,
μια ζεστή χειρονομία ζητάνε να σκοτώσουν,
γιατί ποιος θα πιστέψει
πως τα χέρια ζητάνε ν' αγκαλιάσουν
κι όχι να πνίξουν,
ποιος προσφέρεται να κινδυνέψει
αφήνοντας την ψυχή του σε ξένα χέρια,
και πώς να ζήσεις
με χειρονομίες ακρωτηριασμένες, ανέκφραστες,
κραυγές που δηλώνουν τον αρχέγονο πόνο,
πολιορκημένος από τις φοβισμένες ψυχές των άλλων∙

αυτή η ζωή δεν είναι για μας
δεν είναι για κανένα μας
αυτή η ευτέλεια,
θα ζήσουμε όπως εμείς ξέρουμε
κι ας φτάσουμε στην τέλεια απόγνωση
κι ας καρπωθούν ακόμα και την απελπισία μας οι άλλοι,
μέσα στη μέθη του κέρδους
δε θα υποψιαστούν την αγάπη μας,
την απέραντη χώρα που εδραιώνουμε
σταγόνα σταγόνα χύνοντας,
το αίμα μας.

Πρόδρομος Μάρκογλου
Από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές, 1971

Ένοχος όλων των ονείρων

Στο φαράγγι των πολυκατοικιών πεζοπορώ
Εκεί την εκπλήρωση απαριθμώ ανεκπλήρωτων πράξεων
Επαίτης της μνήμης στην παγωνιά της λήθης αντιδικώ
Ένοχος όλων των ονείρων που ερμηνεύουν μόνο τη ζωή

Η φωτιά τώρα της ιστορίας στάχτες της ουτοπίας σκορπά
Ποια ελευθερία φάρμακο γεννιέται μιας άτολμης ψυχής
Πρόσωπα συντρόφων στους δρόμους του θανάτου μετρώ
Σκοτάδι συμπαντικό στην αλληλεγγύη μένω των απελπισμένων

Αλλοπαρμένη φυσά η Σελήνη, κρύσταλλο αιμορραγεί
Τη σιωπή διακδικώ, κομμάτια των σκοτεινών ονείρων

Έκτοτε όλα τα ποιήματα φτιαγμένα είναι 
       απ' τις πλάνες μας.


Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Ονείρων κοινοκτημοσύνη, 2002
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Κωφάλαλη εποχή

Κωφάλαλη εποχή, μας τρώει το οξύ της νύχτας
Ποιος τώρα επένδύει σε όνειρα υπέρβασης
Σε ποιες αλήθεις αιώνιες και φευγαλέες
Αφού πρέπει να σκαφτούν, ν' αρδευτούν με αίμα.

Ανακαλώ μέρες σκληρής συντροφικότητας
Τότε που όλα προορισμένα ήταν να σαρωθούν
Τότε που η απάρνηση κάθε προσωπικού
Την ατέρμονη όπλιζε δύναμη των ονείρων.

Ο  βοριάς φυσά, μπάζει απ' τα παράθυρα
Διαπερνά η υγρασία στρεβλωμένα κόκκαλα
Ανάγω ένοχος, εισπνέω εξόριστο τσιγάρο.

Με ποια μεταλλαγμένα λόγια να σπάσω τη σιωπή; 

                                                   Απρίλιος 2010

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Σκοτεινή Ύλη, Ποιήματα 2005-2010
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 12958 - 2010, 2016

Μικρά ποιήματα (Επιλογή 3η)

80. Άσπρο το χαρτί/ Περιμένει τη γραφή,/ Σαν γυναίκα ανοιχτή/ Που αδημονεί/ Να συνευρεθεί.// .............................................................................. 84. Η ποίηση/ Αφαιρεί/ Όλες της ψευδαισθήσεις./ Γυμνούς/ Μας παραδίδει στο τέλος.// .................................................................,,,,,..... 102. Η νύχτα ρέει/ Χαμηλώνει η ρωγμή της Σελήνης/ Σίγησε και το λάλον ύδωρ ...// ................................................................. Πρόδρομος Μάρκογλου// από τη συλλογή Ριζώματα, 2021

Μικρά ποιήματα (επιλογή 1η)

7. Στην Ελένη ............................................................................... Οι λέξεις της γραφής/ Τια άναρθρες κρύβουν/ Ηδονικές/ Κραυγές της νύχτας.// ............................................................................... 88, Κι ύστερα/ Μένει/ Η νοσταλγία/ Υου/ Έρωτα.// ............................................................................... 93. Όταν/ Μαυρίζει ο ουρανός/ Κ'οι αστραπές τον σχίζουν,/ Καθώς λυσσομανά ο άνεμος,/ Τότε/ Εσύ που μ' αγαπάς σπεύσε/ Και σώσε την ψυχή μου.// ............................................................................... Πρόδρομος Μάρκογλου// από τη συλλογή Ριζώματα, 2021

Λέσχη Ανάγνωσης της Ποίησης - Κοινωνία και επανάσταση

Λέσχη Ανάγνωσης της Ποίησης

Θεματικές ανθολογίες -4^η εκδήλωση

«Κοινωνία και επανάσταση»

Μετά τα Ποιήματα Ποιητικής,τα Ποιήματα για τον ΄Έρωτα?Θάνατο και την Αγάπη και τα Ποιήματα για το Όνειρο και την Ουτοπία, η Μούσα Ερατώ σας προσκαλείς στα Ποιήματα για την Κοινωνία και την Επανάσταση την Παρασκευή, 8 Νοεμβρίου, 2019, στις 8.00 το βράδυ, στη Στέγη της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, Δημοσθένους, 4 (πλάι στην Πλατεία Αριστοτέλους).

Εισηγήτρια η φιλόλογος και ποιήτρια Μαρία Πολίτου, συντονιστής ο Τόλης Νικηφόρου. Μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης θα διαβάσουν ποιήματα των Νίκου Γρηγοριάδη, Πρόδρομου Μάρκογλου, Γιάννη Ρίτσου, Στέργιου Βαλιούλη, Κώστα Βάρναλη, Νίκου Εγγονόπουλου, Κλείτου Κύρου, Τάσου Λειβαδίτη, Γ.Θ. Βαφόπουλου, Μανόλη Ξεξάκη, Ανέστη Ευαγγέλου, Μανόλη Αναγνωστάκη, Τίτου Πατρίκιου, Πάνου Θασίτη, Άρη Αλεξάνδρου και Ρίτας Μπούμη-Παππά, ενώ ταυτόχρονα θα προβάλλονται πίνακες ζωγραφικής εμπνευσμένοι από την ποίηση. Κατά διαστήματα θα προβάλλονται/ακούγονται ποιήματα μελοποιημένα από γνωστούς συνθέτες.

Θα ακολουθήσει συζήτηση. Όλοι οι φίλοι της ποίησης είναι όπως πάντα ευπρόσδεκτοι στην εκδήλωση.

Δ' (η ομιλία των γυναικών)

Για πενήντα ημερομίσθια το χρόνο
προσφέρουμε
το τελευταίο μόριο της σάρκας μας

ενώ οι μηχανές πληθαίνουν
ενώ τα κέρδη σωρεύονται
κι η ανεργία σαπίζει τα θεμέλια των σπιτιών
τα χέρια των αντρών στα καφενεία.

Κάθε χρόνο λιγοστεύουν τα μεροκάματα
και να κρατάς την οικογένεια με τις πιστώσεις
να υπάρχουν εκβιαστές
να ζητάνε ανταλλάγματα
τα παιδιά ν' αδυνατίζουν
ν' αρρωσταίνουν
η ψυχή σου να φουσκώνει ασβέστης
από τη θλίψη
την αγανάκτηση.

Πώς να κρατήσουμε την οικογένεια
η πείνα
ο εξευτελισμός σαρώνει κάθε καλή διάθεση
μας έχουν διαβρώσει τα πρόσωπα
δε γνωρίζουμε την ψυχή μας. 

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Χωροστάθμηση,  1965
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Το κόκκινο τραίνο

Ξυπνώ στο βάθος της νύχτας

Καθώς το παλιό εκείνο τραίνο ορμά
Με πάταγο διασχίζει, με τριγμούς το δωμάτιο
Σφυρίζει στους παγωμένους ατμούς η ουτοπία

Κόκκινες ανεμίζουν σημαίες ασυμβίβαστες
Φεύγει πηδώ και δεν το φτάνω
Χάνονται οι προβολείς στο χιόνι
Παλιές πληγές με σφάζουν

Από το φως του δρόμου
Τέλος εισβάλλει η λογική του πραγματικού

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Ονείρων κοινοκτημοσύνη, 2002

Δημοσιευμένο στο Translatum, Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης

Λογιστής

Λογαριθμώντας κέρδη
Καίγεται η πρώτη ύλη του μυαλού
Στο χαρμάνι των ισοζυγίων'

Πρέσες βογκώντας αναγομώσεις
Μηχανουργεία καμένα λάδια
Ψηλότερα αράχνες υφαντουργεία
Και λαϊκά τραγούδια θηλάζουν εργάτριες

Αέρας σκουπίδια υπερυψώνει
Φύλλα της λεύκας στις καμινάδες
Σκουπίζω τα μάτια από τη στάχτη

Εδώ
Παραμένω ύποπτος
Στα σκυλιά της καθημερινής συναλλαγής
Ύποπτος και αλώβητος στο καταφύγιο των λέξεων
Γράφοντας ποίηση  κλέβοντας το χρόνο.

                                      
                                         30 του Σεπτέμβρη 1985

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Πάροδος Μοναστηρίου, 1989
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Με το μαχαίρι στα δόντια

The Scream, 1893, by Edvard Munch

Η αγάπη δεν κουβαλάει το φως,
καθώς σ' αδιέξοδους δρόμους τη συναντάμε,
μ' ένα πρόσωπο που χρόνια χτίζαμε
κι ένας σεισμός το ραγίζει
και φέγγουνε τα χάσματα, καίνε,
οι περιστάσεις το αφανίζουν,
πώς να σταθούμε ενώ αυτή σχεδόν δε μας νιώθει,
φοβόμαστε μην πέσουμε
πρόσωπο με πρόσωπο
και τότε απελπισμένα
την αγκαλιάσουμε με κλάμα αντρίκιο,
εμείς που πολύ αγαπήσαμε
και δεν μπορούμε να προδώσουμε,
εμείς που μείναμε μακριά
και δεν εγκαταλείψαμε τις θέσεις μας.

Λοιπόν
πώς να μιλήσω με το μαχαίρι
στα δόντια.

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Τα κύματα και οι φωνές, 1971

Συμβάν

Το αίμα τους
Καθώς σπάζουν τα φράγματα χύθηκε
Προορισμένο κιόλας ν' αρδέψει τη γη
Σα ρόδι θρυμματισμένο ιρίδισε
Σκορπίζοντας απαστάπτοντα σπέρματα
Για μιαν ανθοφορία
Σε μιαν άλλη άνοιξη που θα' ρθει -
       Να υψωθεί στον σκοτεινό ουρανό
       Ο ρόδακας
       Του πιο κόκκινου ηλιοτρόπιου.
                               
                                         Αύγουστος 1968 - Μάης 1974      

Πρόδρομος Μάρκογλου
Από τη συλλογή Το δόντι της πέτρας, 1975
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Τα μάτια σου

Ρέει το φως, ο ουρανός χαμηλώνει
Χάνεται των λέξεων η εμβέλεια
Υπόκωφα σβήνει η σιωπή τα ίχνη
Μένει το κενό κ' η ερμηνεία διχάζει,

Σαν το ποτάμι άναρθρα φεύγουν τα όνειρα
Μεταλλάζουν σταθερά οι λέξεις σε εικόνες
Κ' η σιωπή σε βουβό εκβάλλει αίμα,

Όλα τώρα έχουν απαξιωθεί
Κι ο χρόνος μας έχει προδώσει,

Βαθιά τ' ανερμήνευτα κοιτάζω μάτια σου.

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου
δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Νέο Επίπεδο,
τεύχος 33/5, Μάιος 2009

Πρωινό του χειμώνα

Κι ήταν η μέρα χαμηλή
Η ομίχλη να κατεβαίνει απο τους λόφους στη θάλασσα
Από τις δυο πόρτες της πόλης περνούσαν αγκομαχώντας
Αυτοκίνητα με κίτρινα φώτα
Η έκτη αρμάδα της συμμαχίας έξω απ' το λιμάνι
Μούγκριζαν τα πλοία περιμένοντας, 
Στάθηκα στο δρόμο
Που δυο στροφές τον κατεβάζουν στη θάλασσα
Όλοι οι φίλοι φευγάτοι σκέφτηκα
Ενώ με πνίγανε καυσαέρια φορτηγού

Οχτώ η ώρα το πρωί
Άνθρωποι ξεχύνονταν από σκοτεινές πόρτες
Έντρομοι απ' τα όνειρα της ημέρας
Ποιόν σκότωναν όλη νύχτα; ρωτούσε μια γυναίκα
Κάμνοντας τον σταυρό της σφουγγίζοντας τις σκάλες
Καμιόνια λαδοπράσινα κουβαλούσαν
Ανθρώπους στο λιμάνι
Κι ο ήλιος κρεμασμένος από την άλλη μεριά του τοίχου
Κι οι φίλοι πέρα από θάλασσα πέρα από βουνά
Μες στο χιονόνερο δέντρα γυμνά
Κατέβαινε μαζί με τους σπουργίτες το λιθόστρωτο.

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Το δόντι της πέτρας, 1975
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Μικρά ποιήματα (Επιλογή 6η)

59. Στον Κωνσταντίνο Μιχαλόπουλο .............................................................................. Η Ιστορία δρα με αίμα./ Τστερα/ Γραφεται με λέξεις.// .............................................................................. 61. Δεν οφείλω πουθενά,/ Ξόφλησα/ Όσα έλαβα/ με αίμα.// .............................................................................. 73. Στον Ανδρέα Ράδο ........................................................................ Φαντάσματα/ Συντρόφων/ Παρήγορα// ........................................................................ Πρόδρομος Μάρκογλου// από τη συλλογή Ριζώματα, 2021

Μουγκρίζουν τα μεσάνυχτα

Μουγκρίζουν τα μεσάνυχτα μες στο μυαλο μου
Άγριες φωνές αδικημένων
Κράτησαν μέχρι που άντεξαν οι αρμοί τους
Ενώ ο χρόνος έσκαβε σχήματα θανάτου
Σφηνώθηκαν στη σάρκα του βράχου
Και πιο βαθιά στο μαύρο αίμα των προγόνων,
Γυρίζω ανταριασμένος
Έρημο σπίτι από φίλους, γεμάτο φονιάδες
Εξόριστοι μές στον τόπο μας μασάμε ελπίδες
Προγραμμένοι σε σκοτεινά κατάστιχα μηχανικών εγκεφάλων
Χαλινάρι σκληρό οι συμφορές στο στόμα
Σύντροφοι
       Ποια άνοιξη ακόμα καρτεράμε
       Ποιο βόλεμα μπήκε πάνω απ' τ' άγριο χρέος

Το άγριο χρέος που μουγκρίζει μες στο μυαλό μου. 


Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Το δόντι της πέτρας, 1975
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016

Μικρά ποιήματα (Επιλογή 2η)

9. Με λέξεις/ Τώρα/ Γεμιζεις το κενό// .............................................................................. 42. Στην Ντίνα και στον Ανέστη Ευαγγέλου .............................................................................. Τα δάκρυα, το αίμα/ Τον θάνατο/ Καμιά αισθητική/ Δεν ακυρώνει// .............................................................................. 60. Απολάμβανε/ Την αισθητική της ποίησης/ Αγνοούσε/ Τη σκοτεινή ενδοχώρα/ Των λέξεων// ........................................................................... Πρόδρομος Μάρκογλου// Από τη συλλογή Ριζώματα 2021

ΙΘ' (τοπίο)

Μουχλιασμένοι δρόμοι
παράθυρα εξορυγμένα απ' το σκοτάδι
λάμπες των εικοσιπέντε γλύφουν
νυχτωμένα πρόσωπα, δωμάτια
που μυρίζουν σιωπή και παραίτηση.
Οι άνθρωποι 
με τα χέρια στην απόγνωση
κι ο χρόνος σωριάζει ανελέητα τις ανάγκες,
μικραίνουν οι νύχτες τους δολοφονούν,
στις γωνίες η αγωνία η πίκρα
γεμίζουν οι καπνοδόχοι μαύρη αιθάλη,
τα μάτια θολώνουν κι η ψυχή τήκεται. 

Οι άνθρωποι ωριμάζουν
με σιωπή και στέρηση.

Πρόδρομος Μάρκογλου
από τη συλλογή Χωροστάθμηση, 1965
Συγκεντρωτική έκδοση Έσχατη Υπόσχεση, 
Ποιήματα 1958 - 2010, 2016