Σύνθεση εικόνας της Μωβ
Φίλοι μου του διαδικτύου,
Συμπληρώθηκαν ήδη δεκατρία χρόνια από τον Ιούνιο του 2008, όταν με τη Λίνα Παπαδοπούλου αποφασίσαμε να ανοιχτούμε στο πέλαγος των Ελλήνων ποιητών του 20ου (και του 21ου !!) αιώνα. Με προσωπικές θεματικές ανθολογίες. Με ποιήματα για τον έρωτα και την αγάπη, για την κοινωνία και την επανάσταση, για το όνειρο και την ουτοπία, για τον χρόνο και τη μνήμη, για τη μοναξιά, για το ίδιο το ποιητικό φαινόμενο, για όλα τα αιώνια θέματα της λογοτεχνίας.
Στο διάστημα αυτό, διάβασα αναρίθμητες ποιητικές συλλογές, ξεφύλλισα εκατοντάδες τεύχη λογοτεχνικών περιοδικών, ανέτρεξα σε μερικές δεκάδες ανθολογίες από τη βιβλιοθήκη μου και προμηθεύτηκα άλλες, για να θυμηθώ τα αγαπημένα μου ποιήματα, να ανακαλύψω άλλα και έτσι να μοιραστώ μαζί σας αυτόν τον αμύθητο πλούτο της ψυχής.
Εκτός από τις θεματικές ανθολογίες, σκοπός μας ήταν να παρουσιάσουμε ξεχωριστά σημαντικούς ποιητές, ιδίως εκείνους που είναι λιγότερο γνωστοί έξω από τον στενό ποιητικό κύκλο. Επίσης, να σας γνωρίσουμε αξιόλογους νέους ποιητές, την ελπίδα και το μέλλον. Αυτό έχει ήδη γίνει για αρκετούς ποιητές και θα συνεχιστεί με ειδικά αφιερώματα σε πολλούς άλλους. Με τον τρόπο αυτό, συνεχίζουμε με τη δική μας οπτική τις άλλες αξιόλογες προσπάθειες ανθολόγησης που έχουν γίνει στο διαδίκτυο.
Το ιστολόγιο φέρει ένα δικό μου ποίημα ως προμετωπίδα, υπήρξε όμως, έως πριν έξι χρόνια περίπου, αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας. Συνεχίζω μόνος μου από τότε. Τα ποιήματα συνοδεύονται, σχεδόν πάντα πλέον, από πίνακες ζωγραφικής, εικόνες, σχέδια ή φωτογραφίες. Το ποίημα του Άρη Αλεξάνδρου στη στήλη «Το ποίημα που διανυκτερεύει», όπως και το δικό μου ποίημα ως προμετωπίδα της ανθολογίας, εκφράζουν τον αγωνιζόμενο άνθρωπο και το πνεύμα του ιστολογίου. Δραστικό αντίδοτο, ελπίζω, στη μοναξιά που ενεδρεύει μέσα μας.
Μερικούς μήνες μετά την αρχή αυτής της προσπάθειας, είχαμε τη χαρά να γίνει βασική συνεργάτιδά μας η πολύτιμη Τζούλια Φορτούνη. Η Τζούλια ανέλαβε να επιλέγει πίνακες και συνθέτει εικόνες για τα ποιήματα της ανθολογίας - μια πρωτότυπη δημιουργική εργασία. Τη Τζούλια διαδέχτηκε στον τομέα αυτό μια άλλη φίλη από την Αθήνα, η Γιάννα Αγγελοπούλου. Εδώ και έξι χρόνια περίπου, την εργασία αυτή έχω αναλάβει εγώ προσωπικά.
Βασικός συνεργάτης του ιστολογίου υπήρξε και ένας παλιός μου φίλος, ο ζωγράφος και λογοτέχνης Ντίνος Παπασπύρου. Κατά διαστήματα είχαμε τη βοήθεια και άλλων φίλων της ποίησης.
Μετά λοιπόν περισσότερους από 500 ποιητές με περισσότερα από 5.000 ποιήματα σε 14 θεματικές ενότητες, έχω πια συνειδητοποιήσει ότι το έργο αυτό δεν πρόκειται να τελειώσει. Δεν θα τελειώσει ποτέ γιατί η ποίηση δεν τελειώνει ποτέ. Δεν έχουν ακόμα ανθολογηθεί πολλοί σημαντικοί ποιητές και η ανθολόγηση άλλων δεν είναι πλήρης. Και το κυριότερο, παρά την παραδοσιακή μικροψυχία και μεμψιμοιρία στον τόπο μας, η ελληνική ποίηση γνωρίζει στις μέρες μας μια πρωτοφανή άνθιση.Οι παλιότεροι ποιητές δημοσιεύουν το έργο της ωριμότητάς τους ενώ εμφανίζονται συνεχώς αξιόλογοι νέοι ποιητές. Μέσα στην κοπριά φυτρώνουν εξαίσια λουλούδια.
Η έρευνα λοιπόν θα συνεχιστεί, παρά τη γενικότερη σοβαρή μείωση στην κίνηση των ιστολογίων, και θα προστεθούν στις ανθολογίες πολλοί ποιητές και πολύ περισσότερα ποιήματα. Με μοναδικό κριτήριο την ποιότητα. Πρόκειται ασφαλώς για μια φιλόδοξη προσπάθεια, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι τεχνικοί περιορισμοί ενός απλού ιστολογίου αλλά και ο περιορισμένος χρόνος που εγώ διαθέτω. Και κάτι ακόμα, νομίζω ιδιαίτερα σημαντικό. Η αγάπη όλων μας για την ποίηση δημιουργεί φιλικούς δεσμούς με ξεχωριστούς ανθρώπους που, πιθανότατα, δεν πρόκειται ποτέ να γνωρίσουμε από κοντά. Παράδειγμα η συνεργασία μου με τα άλλα μέλη της παρέας που υπήρξε σχεδόν αποκλειστικά ηλεκτρονική και τηλεφωνική. Και οι πολλοί κάτοχοι άλλων ιστολογίων που έχουν γίνει τακτικοί αναγνώστες μας. Νομίζω ότι αυτή είναι μια άριστη συστατική επιστολή για τη λειτουργία του διαδικτύου.
Ευχαριστώ θερμά τη Τζούλια, τη Λίνα, τη Γιάννα και τον Ντίνο, σας ευχαριστώ όλους.
Τόλης Νικηφόρου
Αναρτήσεις
8 σχόλια:
Ναι, αυτό είναι ένα ωραίο ποίημα από τη δεύτερη συλλογή του ολιγογράφου Ανδρέα Εμπειρίκου. Και μάλιστα έρχεται μετά το τέλος μιας θυελλώδους και παθιασμένη σχέσης αρκετών χρόνων με τη Μάτση Χατζηλαζάρου που χάραξε τη ζωή και των δυο τους και για την οποία γράψανε κι οι δυο μια σειρά από τολμηρότατα για την εποχή τους ποιήματα.
Μ' αρέσει αυτός ο ποιητής.
Ιδιόμορφος, απροσδόκητα αιρετικός και ανατρεπτικός (αν αναλογιστούμε την καταγωγή του) - πολύ ωραία μεσοπολεμική φωνή!
Για κάποιον λόγο που δεν μπορώ να προσδιορίσω με λόγια, το πρώτο δίστιχο: «Κρατάμε μέσ' στα χέρια μας τα πρόσωπά μας / Και βλέπουμε χρωματιστές εκτάσεις», με συγκινεί πολύ - μου δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας, ζεστασιάς κι ονείρου.
Το σχόλιο της Βίκυς αποδεικνύει κατά τρόπο υπερρεαλιστικό, μεταξύ των άλλων και ότι:
1. Οι μεταφράσεις τρέπονται σε άτακτη φυγή μπροστά στην ποίηση.
2. Την εμπνέει ο Εμπειρίκος (και τα στίλβοντα ποδήλατα). Μετά τον Θέμελη, την Καρέλλη και τον Αναγνωστάκη. Και μετά τον Ασλάνογλου. Μετά τον Ελύτη. Ω, ναι, και μετά τον Σεφέρη.
3. Ο λυρισμός δεν είναι ασυμβίβαστος με τον σουρεαλισμό. Ούτε η κοινωνική ποίηση. Ούτε η καθημερινή πραγματικότητα.
4. Η εικόνα της Μωβ αποδίδει θαυμάσια το νόημα του ποιήματος.
5. Τα ολιγόστιχα ποιήματα κάνουν μεγαλύτερο ντόρο από το μεγάλα.
6. Έχουμε ήδη δύο μελετήτριες και κριτικούς της ποίησης. Και προχωρούμε ακάθεκτοι.
7. Η Μάτση Χατζηλαζάρου και η θυελλώδης σχέση της έχουν ήδη μπει στην ανθολογία του Τρανσλάτουμ.
8. Καλά κάνω εγώ και τοποθετώ εγκαιροφλεγή βλήματα στο ιστολόγιό μας.
Ναι, αλλά βάλε και κανένα φλογερό (προς τη Μάτση) ερωτικό ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου.
Εγώ ήδη έχω βάλει ένα αρκετά τολμηρό ποίημα της Μάτσης Χατζηλαζάρου στο ιστολόγιό μου από την εποχή του γάμου της με τον Εμπειρίκο και σήμερα αύριο θα το βάλω και στο Τρανσλάτουμ.
Γιατί τους μεγάλους έρωτες πρέπει να τους προσέχουμε και να τους τιμάμε, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Υ.Γ.: Η μετάφραση που κάνω αυτή τη στιγμή είναι πολύ εύκολη και ευχάριστη και σηκώνει πολλά καντάρια ποίηση.
Τώρα έχω να ετοιμάσω μια ομιλία. Μόλις βρω καιρό όμως θα ψάξω.
Να βρεις ένα ωραίο ποίημα του Εμπειρίκου και να το συμπεριλάβεις στην ομιλία. Μ' ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια. Και πού είσαι; Σβέλτα, ε;
Και τι μου φταίνε τα αθώα πουλάκια; Τι μου φταίει το αθώο κοινό; Και ιδίως, τι φταίω εγώ;
Προβλέπω ότι το κοινό την ερχόμενη Παρασκευή θα είναι νεανικό, ρομαντικό και αγαπησιάρικο. Δηλαδή, ελάχιστη σχέση θα έχει με τη νεκρανάσταση του σουρεαλισμού. Και ελάχιστα διατεθειμένο θα είναι να εγκύψει στα βαθυστόχαστα νοήματα που εσύ ανασύρεις ως λαγό από το καπέλο του ταχυδακτυλουργού.
Οπότε λέω να τελειώσω σβέλτα μια πιο συμβατική (και ακίνδυνη) ομιλία.
Μια ιδέα είπα. Δεν ξαναμιλάω [ως αύριο]. Ουφ πια...
Να μην ξαναμιλήσεις ως αύριο; Αυτό ανάγεται στον χώρο της ουτοπίας. Προτείνω μισή ώρα σιωπής σου, που είναι ήδη μια σκληρή αυτοτιμωρία.
Δημοσίευση σχολίου