Παρασκευή 3 Απριλίου 2009

Με ερωτηματικό (;)


Η ίδια αγωνία κάθε φορά.
Αν ο στίχος θα έχει χαλαρή ή σφιχτή πλέξη.
Αν η βελόνα πλεξίματος ξεφύγει από το θηλύκι
και τρυπήσει θανάσιμα τη λέξη.
Αν το ποίημα πεθάνει άδοξα
από ακατάσχετη αιμορραγία.

*

Αν το ειδικό βάρος ενός ποιήματος
μετριέται σε τέχνη ή συναίσθημα
δεν είναι το θέμα
αλλά το αν είναι ικανό να φωτίσει
μια μικρή ή μεγάλη αλήθεια.

Έλσα Κορνέτη
από τη συλλογή Η αιώνια κουτσουλιά, 2007

22 σχόλια:

Poet είπε...

Εξαιρετικά ενδιαφέρον πάντοτε το πώς βλέπει ο κάθε ποιητής την τέχνη του (την κατάστασή του, την πάθησή του, αν θέλετε).

Η Έλσα Κορνέτη μου δίνει πολλές αφορμές για σχόλια. Το πρώτο εδώ, τα επόμενα παρακάτω.

Μου αρέσει ότι υπάρχει μεν μια σαφής δήλωση για το ποιο είναι το θέμα, υπερίπταται όμως ένα ερωτηματικό. Το ερωτηματικό που αναπόφευκτα συνοδεύει τα πάντα στη ζωή μας.

Poet είπε...

Μόνο μια ποιήτρια θα μπορούσε να κάνει αυτή την παρομοίωση του στίχου με το πλέξιμο. Την επιτυχημένη και χαρακτηριστική.
Θηλύκι, ε; Έτσι το λένε;

Poet είπε...

Κι αν εγώ έλεγα ότι το θέμα είναι και η τέχνη, και το συναίσθημα, και η μικρή ή μεγάλη αλήθεια; Θα ήμουν πιθανότατα υπερβολικά απαιτητικός.

Και θα κινδύνευα να μου υπενθυμίσει η Έλσα και πάλι τον αγαπημένο της T.S. Eliot : "Between the conception and the creation, falls the shadow". Το θυμάμαι καλά;
Μας το υπενθυμίζει όμως η ποίηση κάθε μέρα.

Poet είπε...

Παράξενο. Το ποίημα μπορεί βέβαια να πεθάνει άδοξα από ακατάσχετη αιμορραγία, από ακατάσχετη αιμορραγία όμως γεννιέται κιόλας. Όλη η ποίηση είναι μια ακατάσχετη αιμορραγία. Στην καλύτερη περίπτωση, και μια αιμοδοσία.

IZA είπε...

`Ενα ποίημα για να μας αγγίξει πρέπει πρώτα να μας δονήσει το συναίσθημα, ν΄ανασύρει προσωπικές βαθιά θαμμένες μνήμες, να μας εντυπωσιάσει με την τέχνη της γλώσσας του, με την ευρηματικότητα των λέξεων (π.χ θηλύκι- πολύ ωραία λέξη) αλλά και αφού το διαβάσουμε να μας αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση ή να μας κάνει ν'αναρωτιόμαστε για κάτι (όπως το ποίημα της `Ελσας). Αλλά σίγουρα να νιώθουμε πιο σοφοί που ανακαλύψαμε μια μικρή ή μεγαλη αλήθεια.

Poet είπε...

Μπράβο, ΙΖΑ, πολύ ωραία τα λες. Ένα τέτοιο ποίημα αγγίζει την τελειότητα.

Σίγουρα όμως διαφωνούν μαζί σου όλοι εκείνοι που συνεχώς αραδιάζουν πολύπλοκα και συχνά ακατανόητα αποκυήματα του εγκεφάλου τους.

Dinos-Art είπε...

Σωστό Τόλη.
Δεν συμφωνώ με "το γράφω για μένα", αντίλογο μερικών ποιητών, που "αραδιάζουν πολύπλοκα και συχνά ακατανόητα αποκυήματα του εγκεφάλου τους".
Το ποίημα για να μας αγγίξει πρέπει πρώτα να μας δονήσει,
όπως λέει η ΙΖΑ. Αλλιώς το προσπενάμε και το αφήνουμε στον κτήτορα, όσο και αν προσπαθούν να μας το αναλύσουν διάφοροι περιστασιακοί ποιητοκριτικοί.
Αυτό ισχύει και σε όλες τις εκφάνσεις της τέχνης.

Poet είπε...

Nτίνο, πάλι ζωγραφίζεις μανιωδώς και εξαφανίστηκες;

Τον πρώτο που πρέπει να δονήσει το ποίημα είναι τον ίδιο τον ποιητή. Η ζωγραφιά τον ζωγράφο, η μουσική τον συνθέτη κ.ο.κ. Και πώς να δονήσει οποιονδήποτε μια ψυχρή εγκεφαλική κατασκευή; Αντιστρόφως, μια εσωτερική δόνηση φέρνει στο φως το ποίημα.

Η ποίηση είναι υπόθεση της ψυχής, μια μετουσίωση της περιπέτειάς της σε λέξεις.

Dinos-Art είπε...

Τόλη, ναι μανιωδώς ζωγραφίζω από ψυχής και ευτυχώς. Aποκούμπι με το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει τρυφερό μέλος της οικογένειας.
Τώρα, επειδή "περί ψυχρών εγκεφαλικών κατασκευών" ο λόγος: Θα έχεις προσέξει μπροστά στο αρχαιλογικό μουσείο μία μεγάλη ορθογώνια πλάκα πάνω σε ένα ξερό κορμό δέντρου. Έργο τέχνης γνωστού καλλιτέχνη, προβεβλημένου πανελλήνια(;;;). Ξέρεις τι απεικονίζει; Τον θάνατο του Ιόλα.
Όταν ανακαίνιζαν το μουσείο και σήκωναν τα μπάζα, περνώντας άκουσα δυο περαστικούς "αυτά γιατί δεν τα σήκωσαν;"
Τι μπορώ όμως να πω για τις υπέροχες ομπρέλες του Ζογγολόπουλου στη Νέα Παραλία, αν και σε άθλια κατάσταση από αδιαφορία του Δήμου.
Όπως και τις υπέροχες κατασκευές του Τάκη στη Defence του Παρισιού.

IZA είπε...

Dino, τώρα έθιξες μια πολύ πονεμένη ιστορία στην Ελλάδα, του πώς γίνεται η ανάθεση σε κάποιους (ημέτερους) γλύπτες να στολίσουν με "έργα τέχνης", με κάτι ανεκδιήγητες προτομές, κάτι εκτρωματικά συμπλέγματα να στολίσουν πλατείες και πάρκα. Τα τελευταία χρόνια μόλις αρχίσαμε να δείχνουμε κάποιο ενδιαφέρον για κάποιους καλλιτέχνες μας χρόνια αναγνωρισμένους στο εξωτερικό ( βλέπε Χρύσα, Παύλο, Σαμαρά, Ζογγολόπουλο και πολλούς άλλους). Μα μου φαίνεται πώς κι αυτό το ενδιαφέρον είναι επιφανειακό. Με την ποίηση τα πράγματα είναι, νομίζω ακόμα χειρότερα.

Dinos-Art είπε...

IZA, δυστυχώς γνωστά.
Βέβαια, ο μόνος και τελικός κριτής στην τέχνη γενικά είναι ο χρόνος. ΄Ομως τι χρωστάνε σήμερα τα νέα παιδιά να αντικρύζουν, να ακούν, ή να διαβάζουν εκτρώματα!
Τυχερά όσα έχουν σωστή καθοδήγηση απ'το σπίτι και το σχολείο.
Έχουν κριτήριο τα παιδιά και καταλαβαίνουν το σωστό και ωραίο όταν απλόχερα τους προσφέρεται από γονιούς ή εκπαιδευτικούς.
Εμπειρίες απο πρώτο χέρι έχω. Η κόρη μου απόφοιτος του ΑΠΘ διδάσκει μουσική στη Μέση Εκπαίδευση.

"ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ" είπε...

Καλημέρα Τόλη!
Ενδιαφέρουσα συζήτηση και πολλές οι αλήθειες που λέγονται...λείπει η αισθητική σε όλα τα επίπεδα σήμερα.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο άνθρωπος για να εκτονωθεί κατασκευάζει διάφορα και φοβίζει δεν φωτίζει!
Εκτός αν ο φόβος είναι το ζητούμενο...
Αυτή η εσωτερική δόνηση της ψυχής όπως την περιγράφεις Τόλη, που παρασύρει σε ελευθερία,φώς,γενναιότητα και τόσα άλλα...λείπει!
Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους!
ΟΛΓΑ

Poet είπε...

Καλημέρα σε όλους σας. Βλέπω ότι το ποίημα της Έλσας προκάλεσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση εδώ.

Πρέπει να πω όμως, ΙΖΑ και Ντίνο, ότι «οι ανεκδιήγητες προτομές και τα εκτρωματικά συμπλέγματα» βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με αποκρουστικό περιβάλλον των πόλεων μας. Με τα αυτοκίνητα στα πεζοδρόμια, τις φριχτές οικοδομές και κάθε άλλου είδους ρύπανση. Τι θέση έχει η ομορφιά της τέχνης μέσα σ' αυτή τη ζούγκλα;

Poet είπε...

Ναι, τα παιδιά καταλαβαίνουν το σωστό και το ωραίο, Ντίνο. Και δικαιολογημένα μας κρίνουν πολύ αυστηρά γιατί είναι το δικό τους μέλλον που υπονομεύεται.

Και ναι, υπάρχουν άξιοι εκπαιδευτικοί σε κάθε βαθμίδα. Άνθρωποι με γνώση, οικολογική ευαισθησία, καλλιέργεια, πραγματικό ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, θα αναφέρω τους φίλους μας Νίκο και τη Τζούλια στο 7ο και το 5ο Δημοτικό Σχολείο Χαϊδαρίου. Ρίξτε μια ματιά στα ιστολόγιά τους για να δείτε τι σημαίνει πραγματική αγάπη για τα παιδιά.

Poet είπε...

Γεια σου, Όλγα. Υπάρχουν όμως και λόγοι αισιοδοξίας μέσα σ' αυτό το τέλμα.

Βλέπω στα σχολεία που επισκέπτομαι υπέροχα παιδιά, ευαίσθητα, ενημερωμένα, προβληματισμένα. Βλέπω νέους και μεγαλύτερους που αγωνίζονται για μια καλύτερη ζωή. Βλέπω πολλά ωραία, πολλά παρήγορα, βλέπω πλούτο της ψυχής, κι ας πασχίζει η τηλεόραση να ενσπείρει τον φόβο και τον πανικό και να μας πείσει ότι όλα είναι βρώμα και δυσωδία.

Κι εδώ ακόμη στο διαδίκτυο, βλέπω ομορφιά και αγάπη στα ιστολόγια. Ποια να πρωτοαναφέρω έτσι πρόχειρα; Της Maria Jose, της Carpe Diem, της Margo, της ΙΖΑ, της Mauve, της Christine, the Elf, της Λίλιαν, του Ανδρέα, του Τάσου; Σίγουρα ξεχνάω και πολλά άλλα.

Το φως υπάρχει. Και ο χαρταετός μας κάποια στιγμή θα πετάξει ψηλά, Όλγα. Πολύχρωμος και εκθαμβωτικός.

Dinos-Art είπε...

Η Ελλάδα Τόλη μου, μια πολύ όμορφη χώρα, αν όχι η ομορφότερη στον κόσμο, δυστυχώς σήμερα κατοικείται κατά πλειονότητα από (ανθ)έλληνες. Αμυδρή ελπίδα αυτά που αναφέρεις. Να ελπίζουμε;
Dum spiro spero.

Poet είπε...

Στις συζητήσεις μας στην καφετέρια του Πανοράματος την Κυριακή, οι παλιοί συμμαθητές μας συμφωνούν μαζί σου, Ντίνο. Εγώ όμως διαφωνώ και τους το έχω πει πολλές φορές.

Πιστεύω ότι αυτά προέρχονται από την ψευδή εικόνα που δίνει η τηλεόραση και από τη γνωστή γκρίνια μας που παραβλέπει τα θετικά και διογκώνει τα αρνητικά. Η πλειονότητα των Ελλήνων εργάζεται φιλότιμα και αγωνίζεται για ένα καλύτερο μέλλον. Και η καινούρια γενιά είναι η καλύτερη που είχαμε ποτέ.

Αυτό απέδειξαν οι χιλιάδες νέοι που πέρασαν από το γραφείο μου όταν εργαζόμουν ως υπεύθυνος ανθρωπίνων πόρων στην ICAP. Αυτό αποδεικνύουν τα παιδιά μας και τα παιδιά των φίλων μας, οι άνθρωποι της γειτονιάς μου. Θα μπορούσα να γράψω σελίδες για το πόσοι ακόμη ωραίοι άνθρωποι υπάρχουν σ' αυτή τη χώρα.

Υπάρχει μια άλλη Ελλάδα πέρα από την αθλιότητα που κορδακίζεται στα κανάλια. Πέρα από το αίμα, σπέρμα και διαφθορά που πουλάει. Υπάρχει μια άλλη Ελλάδα που δεν ακούγεται η φωνή της.

IZA είπε...

Βλέπω ότι η συζήτηση ακόμα καλά κρατεί και χαίρομαι γι' αυτό. Σίγουρα η γκρίνια για τη νέα γενιά που έχει χαλάσει, ενώ εμείς στην ηλικία τους ήμασταν πιο ευαισθητοποιημένοι δεν με βρίσκει σύμφωνη. Οι νέοι όπως φάνηκε καθαρά και στις κινητοποιήσεις που έγιναν πριν λίγο καιρό και άποψη έχουν και οράματα. Αυτό που δεν πρέπει να κάνουμε εμείς είναι να προσπαθούμε να τους περάσουμε τη δική μας αισθητική, πολιτική , κοινωνική στάση ζωής ως την πιο δοκιμασμένη και αλάθητη. Πρέπει να τους προσφέρουμε χώρο και χρόνο για να μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα και να βγάλουν από μέσα τους όλες τις ωραίες και φρέσκες ιδέες που έχουν.

Dinos-Art είπε...

Συνεχίζω να διαφωνώ, ελπίζοντας.
Καλό βράδυ σε όλους.

Poet είπε...

Συνεχίζεται και μέχρι τα βαθιά μεσάνυχτα όπως βλέπεις, IZA. Τι άλλο να πω όμως, με κάλυψες.

Καληνύχτα.

Poet είπε...

Μα τι πολιτισμένη διαφωνία είναι αυτή, Ντίνο μου; Νοστάλγησα μια διαφωνία λιμανίσια και φορτηγατζίδικη (μιλάει το παραβαρδάρειο αίμα μου). Κοντεύω να ξεχάσω κι εκείνες τις λεξούλες που αποτελούν ποινικό αδίκημα.

Σε λίγο θα μας απονεμηθεί τίτλος ευγενείας.

Dinos-Art είπε...

Πολιτισμένα και ρομαντικά τα λεγόμενά σου Τόλη!
Αν ποιητές και ζωγράφοι δεν ήταν ρομαντικοί, ποιοι θα ήταν, οι πολιτικοί και τα τρωκτικά τους;
Θα δούμε (αν προλάβουμε).