Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2009

Το ξημέρωμα

Αρχίζει απόψε το αφιέρωμα στον ποιητή Θέμη Λιβεριάδη. Πιστεύω ότι οι αναγνώστες του ιστολογίου θα εκτιμήσουν ιδιαίτερα την καθαρά προσωπική φωνή του.

Μου το ’λεγαν και δεν το πίστευα ώσπου το είδα με τα μάτια μου. Λίγο πριν ξημερώσει, ενώ ακόμα είναι βαθύ σκοτάδι, στρίβουν πρώτα από την ’πάνω πόλη στην οδό του Αγίου Δημητρίου. Πιάνουν σχεδόν όλο το πλάτος του δρόμου. Συνήθως τα συνοδεύει κι ένα μεγάλο σκυλί. Όταν τα πρωτοβλέπεις να πλημμυρίζουν το κατάστρωμα του δρόμου και τα πεζοδρόμια δεν πιστεύεις τα μάτια σου : τόσα ζωντανά μες στην καρδιά της νεκρής πόλης. Ένα άσπρο ποτάμι που προχωράει καταπάνω σου.
Ήτανε πρώτη φορά και ’ξαφνιασμένος κυκλώθηκα. Περνούσαν πλάι μου με τη ζέστα τους και τη βαριά την μυρωδιά τους. Όταν βρέθηκα στην μέση διέκρινα απ’ έξω το σκυλί. Με είχε πια καταλάβει για καλά. Μύριζε μανιασμένο το φόβο μου και προσπαθούσε, καθώς σηκώνονταν στα πίσω πόδια, να με διακρίνει ανάμεσα στα πρόβατα.
Παρακαλούσα να μην τέλειωνε αυτό το προχώρημα. Η βρώμα τους ήτανε πια δική μου βρώμα. Με προστάτευε και την ήθελα. Και η προβιά τους τόσο ζεστή μες στο κρύο ξημέρωμα.

Το ήξερα πως κάποτε θα γίνονταν κι αυτό. Το μαύρο σκυλί με περιμένει να βγω απ’ το σωρό. Έχει σουβλερά δόντια και δυνατά πόδια. Θα ’μαι πολύ τυχερός αν δεν με ξεσχίσει ολότελα. Ξέρω πως δε θα το παλέψω. Έχει το δίκιο όλο δικό του κι αυτό το κάνει δυνατότερο.

Όσα μένουν πια από ’δω και ’μπρος είναι μια ’ξευτελιστική διαδικασία.

Θέμης Λιβεριάδης
από τη συλλογή Σημειώσεις για την Ιφιγένεια, 1980

20 σχόλια:

Poet είπε...

Μεταφέρω εδώ τα σχόλια που έκανα χθες για τον Θέμη στο τελευταίο ποίημα του Μανόλη Ξεξάκη.

«To αφιέρωμα στον Θέμη Λιβεριάδη, Λίνα, θα έχει πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον για διάφορους λόγους.

Πρώτα τον προσωπικό. Είναι παιδί του κέντρου της Θεσσαλονίκης όπως κι εγώ. Και φίλος από τα χρόνια εκείνα. Ο Θέμης της Αγίας Τριάδας όπως τον διατηρώ στη μνήμη και όπως ο ίδιος έχει ονομάσει τον εαυτό του. Μπορεί κανείς να φανταστεί τι σημαίνει αυτό.

Μετά, ο Θέμης ήταν ένα σπάνιο και πρώιμο ποιητικό ταλέντο. Παρέμεινε όμως ποιητικά ανενεργός για πολλά χρόνια.

Ακόμη, συνδυάζει την αδρή έως σκληρή και, καμιά φορά, ωμή γραφή με μια βαθύτερη ευαισθησία και τρυφερότητα. Με κατά διαστήματα υπέροχες λάμψεις έμπνευσης και πρωτοτυπίας.

Τέλος, πιστεύω ότι ο Θέμης θα μας παρακολουθεί εδώ. Πριν λίγες μέρες μου έστειλε μια επιλογή των ποιημάτων του για να διαλέξω εγώ εκείνα που θα δημοσιεύσω στο ιστολόγιο. Αν έχει κέφι, μπορεί να συμμετάσχει και στη συζήτηση και να απαντήσει στα σχόλια που θα γίνουν.

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που γνωρίζουμε μόνον εκείνος κι εγώ. Στις φιλίες και στην ποίηση (όπως και στον έρωτα) ποτέ μας δεν τα λέμε όλα».

Poet είπε...

Πολύ ωραία η εικόνα σου, Λίνα. Και ρεαλιστική. Αφού τρόμαξα κι εγώ με τον λύκο. Κι ας του έχω γράψει ποιήματα.

Ιορδανίδου Όλγα είπε...

Θαρρώ πως τα σκυλιά, μέσα μας είναι και τρέφονται από τους φόβους μας. Κι οι φόβοι είναι πάντα πιο τρομακτικοί όταν παραμένουν στη σφαίρα του φαντασιακού.Η εικόνα μου εκεί έξω με τρομάζει,η εικόνα μου εκεί μέσα απαιτεί.Να της δώσω χώρο να εκφραστεί. Καλημέρα Poet

Αγγελικούλα είπε...

Βρήκα το ποίημα συγκλονιστικό. Με έκανε να μεταφερθώ μέσα στην εικόνα που δημιούργησε στο μυαλό μου.

Poet είπε...

Να και η απόδειξη γι' αυτά που λες Carpe diem. Ακαριαία. Διάβαζα σκυλί και έγραφα λύκος ... γιατί λύκο είχα στο μυαλό μου.

Η ποίηση και γενικότερα η λογοτεχνία, η κάθε μορφή τέχνης, είναι η κατ' εξοχή μέθοδος του κατακλυσμού που αναφέρουν τα βιβλία των ψυχίατρων για να αντιμετωπίσει κανείς τα τραύματα, τους νοσηρούς φόβους, τις φοβίες του. Δεν φεύγω, δεν το βάζω στα πόδια, κοιτάζω τον φόβο, το άγριο σκυλί στα μάτια. Κι ας τρέμουν τα γόνατα, κι ας χοροπηδάει η καρδιά μου. Καλύτερα να πεθάνω μια φορά όρθιος παρά να πεθαίνω σ' όλη μου τη ζωή περιδεής.

Και τότε, συχνά, ο άγριος σκύλος γίνεται κουτάβι, κουνάει την ουρά του και κάθεται στα πόδια σου.

Καλημέρα.

το πετάλι είπε...

1994, βρισκόμαστε στη Ζιμπάπμουε. πηγαίνουμε με το αυτοκίνητο από την πόλη Μπουλαβάγιο προς τα σύνορα Ζιμπάπμουε-Ζάμπιας στους καταρράκτες Βικτώρια(Victoria Falls).
εγώ και η Τζούλια μόνοι μας, σε απέραντες διαδρομές μέσα στην αφρικάνικη σαβάνα.

κόποια στιγμή μας κάνει ωτοστόπ ένας ντόπιος(μαύρος φυσικά) που βάδιζε ώρες στην άκρη του δρόμου. πήγαινε 10 χλμ. παρακάτω στο χωριό του, τον πήραμε.

πιάσαμε κουβέντα.
...τον ρωτάω κάποια στιγμή:
-εάν συναντήσεις λιοντάρι εκεί όπου βαδίζεις(αφού στην περιοχή υπάρχουν όλα τα είδη αγρίων ζώων) τί κάνεις;
η απάντηση:
-στέκομαι ακίνητος και το κοιτάζω στα μάτια, δείχνοντας ότι δεν φοβάμαι. θα με κοιτάξει αρκετά... και θα στρίψει να φύγει, γιατί σέβεται τη γενναιότητα...

σκεφτόμουνα μετά από καιρό ότι η ζούγκλα έχει τους νόμους της. ο βασιλιάς - το λιοντάρι, σέβεται τους γενναίους και φεύγει, τους αφήνει να επιβιώσουν.

εμείς εδώ στον πολιτισμό... τους γενναίους τους αφήνουμε να περάσουν...και όταν γυρίσουν την πλάτη...τους μαχαιρώνουμε πισώπλατα...

Αγγελικούλα είπε...

Απίστευτη ιστορία! Και έχεις δίκιο, έτσι κάνουμε. Μακάρι να ήμασταν σαν τα ζώα.

Poet είπε...

Αυτό το ένστικτο στα ζώα είναι ένας κώδικας τιμής και στο ανθρώπινο σαρκοβόρο, Νίκο και Λίνα. Που επιβιώνει στις πρωτόγονες κοινωνίες, στους ανθρώπους του λαού και στον υπόκοσμο πολλές φορές.

Τα ραφιναρισμένα κτήνη της εξουσίας όμως, μαζί με το σκυλολόι των υποτακτικών τους, δεν παίρνουν χαμπάρι από τέτοια στα σαλόνια τους. Πόρνες οι ίδιοι, αποσκοπούν να εκπορνεύσουν και όλους τους άλλους. Μέσα στον κοπρώνα αυτό,
η γενναιότητα είναι αμάρτημα και το κεφάλι που παραμένει όρθιο πρέπει να κοπεί.

Dinos-Art είπε...

Σε πρώιμη ηλικία όταν αντάμωνα σκυλιά, μου έφερναν φόβο. Τώρα πια όχι. Τα προσπερνώ όπως τα αδέσποτα στην Πλατεία Αριστοτέλους, που αραχτά σε νιρβάνα ολημερίς αναπολούν στιγμές που τρέχαν ξοπίσω από αυτοκίνητα και περαστικούς, πριν τα ευνουχίσουν.

Poet είπε...

Καλωσορίζω στον σχολιασμό των ποιημάτων τον παλιό συμμαθητή κι αγαπημένο φίλο μου, τον ζωγράφο και λογοτέχνη Ντίνο Παπασπύρου. Ελπίζω και πιστεύω, Ντίνο, ότι θα δηλώσεις μονιμότητα εδώ.

Συμφωνώ ότι ο εφιάλτης παραπέμπει σε μιαν άλλη εποχή. Τώρα το πιθανότερο είναι ο ποιητής να εγκλωβιστεί μέσα στα τροχοφόρα και να τον φάει κανένα μαύρο 4 x 4.

Dinos-Art είπε...

Ευχαριστώ Poet, καλέ μου φίλε από παλιά. Όσο μου επιτρέπει η άλλη μου τρέλλα και έρωτας, η ζωγραφική, θα με ανέχεσθε.

Αγγελικούλα είπε...

Θα σε καλωσορίζουμε, θες να πεις!

Καλή χρονιά, Ντίνο.

Poet είπε...

O μακροχρόνιος έρωτάς σου με τη ζωγραφική, Ντίνο, έχει πλέον γίνει μόνιμη συμβίωση. Γεγονός που επιτρέπει, για μην πω επιβάλλει, και έναν παράνομο δεσμό με την ποίηση. Είναι τόσο θελκτική ερωμένη!

Αγκαλιά ήταν, Λίνα, οι δυο τους στο Annual του Ανατόλια τότε, εκείνος έφηβος, η ποίηση αιώνια άνοιξη. Και η σχέση τους, τι άλλο, μια σχέση love and hate.

Αγγελικούλα είπε...

Nicely put!

Dinos-Art είπε...

Ευχαριστώ για το καλωσόρισμα και τις ευχές Field of Dream. Αντεύχομαι.
Poet, αποκλείεις το γεγονός να είναι κάποιος ερωτευμένος και τρελλαμένος με τη συμβία του;
Εντάξει, γνωστόν ότι κάποια περιστασιακή εξωσυζυγική σχέση αναθερμαίνει τη συμβιακή.

Dinos-Art είπε...

Τώρα, κυριλεκτώντας για σχέσεις άντρα-γυναίκας, θυμήθηκα ένα ωραίο που μου είπε μια παλιά καραβάνα δημοσιογράφος (με εξορίες στη Μακρόνησο και άλλα θελκτικά νησάκια), όταν ήμουν ακόμη στην Τράπεζα:
-"Γυναίκα" με το κτητικό "μου"=Μαρασμός
-"Γυναίκα" σκέτο=Ελιξήριο
Βρε πόσα μαθαίναν στις εξορίες!!!

Poet είπε...

Το θέμα των συζυγικών/ερωτικών σχέσεων είναι πολύπλοκο και ο καθένας δίνει τη δική του απάντηση.

Να, κοίτα τώρα, Ντίνο μου, εγώ είμαι ερωτευμένος με την ποίηση. Ισόβιος παθιασμένος έρωτας. Μας ακούει όλη η γειτονιά, δημοσιεύουν και τις συνευρέσεις μας σε διάφορα έντυπα. Αυτό όμως το άγριο και άστατο θηλυκό πάει και με χίλιους δυο άλλους. Ενώ εγώ μόνο με τη γειτόνισσα, την πεζογραφία, κατά διαστήματα. Με κείνη όμως την κριτική στο απέναντι μπαλκόνι, ούτε μια φορά δεν πήγα στ' ορκίζομαι. Ενώ βλέπω να μπαινοβγαίνουν διάφοροι άλλοι.

Ας μην το ψάχνουμε λοιπόν. Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.

Αγγελικούλα είπε...

Άβυσσος πραγματικά, ποιητή μας! Και δεν σας ακούει μόνο η γειτονιά, αλλά σχεδόν όλη η χώρα, μη σου πω και στα εξωτερικά, αν κρίνω από τα κατα καιρούς σχόλια.

Άντε και σε άλλους πλανήτες, με το καλό.

Poet είπε...

E, πώς να μη μας ξεφύγουν μερικά επιφωνήματα, Λίνα μου; Και πώς να μην τα σχολιάζει η γειτονιά;

Αλλά τι μιλάς εσύ, καλέ, για εξωτερικό και διάφορα άλλα; Μήπως δεν γνωρίζει ο κόσμος τον φλογερό σου έρωτα για κάποιον Antonio Vivaldi; Και τις περιπέτειές σου με κάποιους Chopin, Bach κ.α.;
Με συνοδεία ορχήστρας μάλιστα.

Αγγελικούλα είπε...

Όπως λένε, ποιώ μετά μουσικής.